Mang tên của một nữ thần Hy Lạp, hoa Diên Vĩ (Iris) được xem như một loài hoa thiêng, có khả năng chữa bệnh, biểu tượng cho lòng dũng cảm và đem lại một niềm hy vọng mới. Hoa Diên Vĩ được dùng trong nhiều dịp như tặng đối tác, chia buồn, chúc sức khỏe, sinh nhật,…

Diên Vĩ là loài cây lưu niên có thân thảo vươn cao, lá hình lưỡi kiếm và những đóa hoa to nhiều màu sắc với ba cánh và ba đài hoa rũ xuống, có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải và phía Nam Châu Âu, tuy nhiên nó cũng đã từng được thấy ở sa mạc, đầm lầy hay cả miền Bắc cực Siberia lạnh giá, nhiều nhất vẫn là ở các vùng khí hậu ôn hòa.

Lịch sử của hoa Diên Vĩ làm chúng ta quay về thời Hy Lạp cổ đại khi vị thần Iris, người đưa thư cho các vị thần và sự hiện thân của cầu vồng, đóng vai trò liên kết giữa thiên đàng và hạ giới. Hoa Diên Vĩ tím được trồng trên mộ của người phụ nữ với mục đích gọi vị thần để hướng dẫn người đã mất trong cuộc hành trình của họ. Các vị vua Ai Cập cổ thích thú vì vẻ đẹp của hoa và bằng chứng là rất nhiều bức tranh vẽ hoa được tìm thấy trong cung điện Ai Cập cổ.

Có khoảng 300 loài hoa Diên Vĩ xinh đẹp khác nhau với các màu xanh da trời nhạt, tím, vàng, trắng, hồng, cam, nâu đỏ…đa dạng như màu sắc cầu vồng, với hương thơm dịu ngọt. Hoa Diên Vĩ được xem như sứ giả mang đến những điềm lành, niềm hy vọng. Ba cánh hoa Diên Vĩ đại diện cho lòng Trung Thành, sự Khôn Ngoan và lòng Dũng Cảm. Hoa Diên Vĩ vàng là biểu tượng của ngọn lửa và niềm đam mê.

Iris cũng là biểu tượng của nước Pháp từ thế kỷ 13. Hoàng gia Pháp trang trí hoa Diên Vĩ trên áo choàng, các đồ vật trong cung điện và trên những bức tường như biểu hiện của sự toàn bích, ánh sáng và cuộc sống.

Ở Nhật, hoa Diên Vĩ tượng trưng cho chí khí anh hùng và dòng dõi quý phái. Hoa Diên Vĩ là một phần quan trọng trong lễ hội mùa xuân dành cho các bé trai.

Được xem như một loài hoa thiêng, người ta tin rằng hoa Diên Vĩ có khả năng chữa bệnh và đã được dùng làm thuốc từ thời xa xưa. Vào thế kỷ đầu tiên sau Công Nguyên, vị y sĩ Hy Lạp Dioscorides đã đưa ra bài thuốc dùng rễ cây hoa Diên Vĩ uống với mật ong, dấm hay rượu vang để chữa ho, cảm lạnh, khó tiêu và chứng đau thần kinh tọa. Rễ cây hoa Diên Vĩ cũng được dùng để tạo hương thơm. Bên cạnh đó, Diên Vĩ còn được trồng làm cảnh, chế nước uống và nước hoa.

Dựa vào màu sắc và vùng miền, hoa Diên Vĩ còn có thêm những ý nghĩa khác. Màu xanh đậm hay tím tượng trưng lòng trung thành, màu vàng tượng trưng cho niềm đam mê.

Những bông Diên Vĩ đã xuất hiện lần đầu tiên trên một bức tranh tường của đại điện Minoan, sau đó là tường thành ở Karnak, Ai Cập ca ngợi chiến thắng của vua Tehutimes đệ tam, và nay đặc biệt nổi tiếng trong nhiều tác phẩm nghệ thuật thế kỷ 20 như tranh của Monet, Vincent van Gogh vì sự quyến rũ và quý tính.

Ngày nay, hoa Diên Vĩ là loài hoa biểu trưng của tiểu bang Tennessee, biểu tượng hoa Diên Vĩ (Fleur-de-lis) tượng trưng cho thành phố New Orleans.